Historiek
Geschiedenis van de Gemeentelijke Basisschool te Linkebeek(Nederlandstalige afdeling)
Voorgeschiedenis (1793 – 1842):
Zoals ook elders was het onderwijs hier vroeger een persoonlijk initiatief van een “geletterd” inwoner die, op aanvraag van enkele ouders én tegen betaling, “lezen en rekenen” onderwees.
Zó iemand was Karel Dekens die van 1793 tot 1828 les gaf aan een dertigtal jongens en evenveel meisjes in een eigen lokaal. Hij werd opgevolgd door koster Hendrik Jozef Croon (1828-1837),die een diploma had van de 4de rang en een tijdje ondermeester geweest was te Brussel. Hij gaf school, eerst in een aanhorig gebouw van de pastorij, die tevens tot keuken diende en waarin maar één venster was, later bij hem thuis want de gemeente beweerde geen geld te hebben voor een gebouw; zij betaalde wel een kleine som aan de lesgever. Dit onderwijs bestaande uit lezen, schrijven, rekenen en catechismus, werd door de Hollandse regering goedgekeurd en geldelijk gesteund.
Als laatste in deze rij kwam de latere gemeentesecretaris Pieter De Becker (1837-1842).
Een rustige eeuw gemeentelijk onderwijs(1842-1955)
De onderwijswet van 1842 verplichtte de gemeente het onderwijs te organiseren : zij huurde een lokaal, betaalde bord, lessenaar en schoolbanken terwijl de ouders zelf moesten zorgen voor het gerief van hun kinderen. En drie jaar later was er een eerste schooltje op het Gemeenteplein, ongeveer waar nu de dagbladwinkel staat. Het gebruikte materiaal was zó slecht dat het gebouw het amper 30 jaar uithield. Er waren toen 128 ingeschreven leerlingen(ongeveer evenveel meisjes als jongens) voor één leerkracht. Er werd dus les gevolgd in ploegen want er was thuis ook veel te werken door de kinderen. De enige vakken waren trouwens lezen, schrijven, rekenen en catechismus.
Daarom was de gemeente heel blij als barones d’Anethan, die op het kasteel woonde, het meisjesonderwijs ter harte nam want het leerlingenaantal bleef maar stijgen en het schooltje werd te klein. De barones sprak hiervoor de zusters van O.-L.-Vrouw van VII Weeën uit St.-Genesius-Rode aan en bekostigde zelf de huur en de bouw van de klaslokalen! Deze school werd geopend in 1860 en werd reeds één jaar later erkend door de gemeente. Ruim één eeuw lang zullen jongens en meisjes een andere school en – gedeeltelijk – een ander programma volgen; uitzondering gemaakt voor de schoolstrijd van 1879-84 toen de meeste ouders hun jongens naar de zustersschool stuurden waar zij les kregen in de “orangerie” van het kasteel.
Een nieuwe school, met aanpalend gemeentehuis, werd gebouwd in 1877 waar nu de raadzaal en de bibliotheek staan. De hoofdonderwijzer had toen 46 leerlingen, de hulponderwijzer 72. Er waren gelukkiglijk maximum 93 kinderen tegelijk aanwezig; er werd wel een derde klasje bijgebouwd in 1904 aan de zijde van de Zavelstraat. In de klassen stonden lange zwartgeschilderde banken, waar gewoonlijk zes leerlingen aanzaten.
Het hoogtepunt was 1930 toen er 4 klassen waren en het middenste lokaal in twee werd gesplitst.
De migratie vanuit Brussel naar het riante Linkebeek deed het Franstalig onderwijs van wal steken in 1923.
Vele leerkrachten kwamen en gingen; de honkvaste waren Karel Lodewijk Bogaerts(1887-1932), Pieter August Moorkens (1903-1919), Frans Xaveer Kinat (1906-1947), August Arseen Kinat (1930-1969) en Jozef Swaelens. Maar na de oorlogsjaren was het leerlingenaantal fel geslonken wegens de aantrekkingskracht van de stadsscholen die ook middelbaar onderwijs aanboden, zodat er in 1947 slechts twee klassen overbleven.
Vermelden we nog dat er ook avondonderwijs (1869-1884 ;1912-1932) en zelfs tekenschool (1912-1939) werd gegeven door de gewone leerkrachten. Deze afdelingen verdwenen wegens de steeds soepeler verbindingen met de scholen uit de agglomeratie die veel beter ingericht waren.
De grote veranderingen (1955-2002).
Twee beslissingen brachten beroering in het Linkebeeks onderwijs: het inrichten in de gemeenteschool van een Franse afdeling (1965) met de opening van een kleuterklas, alsook het toelaten van meisjes op de gemeenteschool; dingen die tot dan toe voorbehouden waren voor de zustersschool. Een concurrentiestrijd brak uit tussen beide schooltjes met als gevolg dat de kleuterschool op ’t Holleken verdween in 1977, en de zustersschool in het dorp opgedoekt werd in 1980. De gebouwen in het dorp werden gelukkig opgekocht door de Vlaamse Gemeenschap om er het Cultureel Centrum “De Moelie” uit te bouwen. Voor heel wat activiteiten kan de gemeenteschool er nu terecht!
Een eerste beslissing was de oprichting van “transmutatieklassen” in september 1955, zogenaamd bedoeld om Franstalige kinderen in versneld tempo te laten overschakelen naar de Vlaamse klassen. Dat dit een fabeltje was bleek uit het feit dat de leerkrachten geen (of onvoldoende) Nederlands kenden en de meeste leerlingen van Vlaamse huize waren en op die manier verfranst werden!
De taalwetten van 1963 legden strengere normen op zodat de bestaande Franstalige klassen verdwenen. Enkele ouders probeerden toen een Franstalige klas af te dwingen, eerst in de zustersschool met een onvoldoend aantal handtekeningen (1963) en twee jaar later – met succes ditmaal – in de gemeenteschool. Er waren toen al concrete plannen voor een nieuw schoolgebouw op ’s Herensblok – de huidige inplanting – maar, wegens de onzekerheid over de toekomst, werden er in allerijl geprefabriceerde lokalen her en der neergeplant. Maar de nood aan ruimte werd alsmaar groter: méér Nederlandstalige klassen wegens het wegvallen van de zustersschool, een Franstalige afdeling, lessen zedenleer en andere godsdiensten, kleuterklassen, turnlokaal, eetzaal… Het eerste gebouw was klaar in 1976 maar voortdurend moest er worden aangepast en bijgebouwd tot in 2001 toe.
In het begin van de jaren 70 fungeerden drie graadklassen, met drie titularissen, waaronder de Dhr. Jan Demol als hoofdonderwijzer.
Voor het schooljaar 1969-1970 werden in de gemeentelijke school 47 kinderen geteld in het lager onderwijs en 26 kleuters.
In de vrije school waren er 37 kleuters in het centrum en 24 kleuters in de school Holleken, de lagere school telde 60 leerlingen.
Historisch-sociologisch is Linkebeek altijd een katholiek dorp geweest. Wie dat niet was participeerde niet en wist wel waar hij zijn kinderen diende te sturen. In de jaren 70 geraakte dit etiket helemaal verdoezeld, niet in het minst door de figuur van het schoolhoofd.
In het schooljaar 1970-1971 werden voor het eerst meisjes aanvaard in de lagere school. Evolutie populatie meisjes: 1970-1971: 2,1%; 1980-1981: 47,8%; 1990-1991: 51,8%.
Voor de levensbeschouwelijke vakken werden leermeesters aangesteld. Het percentage van leerlingen in het lager onderwijs dat niet confessionele zedenleer volgt in 1970-1971: 6,4 %; in 1980-1981: 19,6%; in 1990-1991: 26,9%. Ook een leermeester lichamelijke opvoeding werd aangesteld.
Op 8 mei 1976 wordt het nieuwe schoolgebouw in de Van Dormaelstraat in gebruik genomen; 22 kleuters en 55 leerlingen waren toen ingeschreven. Zowel de Nederlandstalige als Franstalige afdeling verblijven in hetzelfde gebouw.
In september 1980 telde de Nederlandstalige afdeling van de gemeenteschool 38 kleuters (met 2 kleuterklassen) en 46 kinderen in het lager onderwijs.
In het begin vormden de Nederlandse en Franstalige afdeling één school onder de directeurs A. Kinat en later J. Demol. Het is ook in deze periode dat de school werd aangepast aan de moderne noden want reeds in 1963 richtte de gemeente gratis busvervoer, middagverblijf en avondstudie in. Later volgde het inrichten van skiklassen en sportklassen.
In 1990 wordt beslist de Nederlandstalige gemeenteschool een eigen identiteit te geven met Roger Van Den Bossche als schoolhoofd. Er volgde een snelle groei en weinig later telde de school vier kleuterklassen en zes afzonderlijke leerjaren. De Nederlandstalige school telde voor het eerst meer leerlingen dan de Franstalige school. Er werd uitgebreid en bijgebouwd, de kleuterschool werd volledig vernieuwd. Al vlug deed de computer zijn intrede en werd een computerlokaal in gebruik genomen. Momenteel werken één kleuterleidster en twee onderwijzers in ondersteuning van de tien klastitularissen.
In september 2001 nam Wim Meulemans de directiefunctie op in opvolging van Roger Van Den Bossche die op prépensioen ging. Na één schooljaar zette Wim Meulemans een stap terug. Hij werd vervangen door Carine Sermon sinds september 2002. Carine nam loopbaanonderbreking vanaf 1/9/2016 waarna Erik Chabert directeur geworden is.
Carine Sermon nam loopbaanonderbreking vanaf 1/9/2016 waarna ErikChabert directeur geworden is. Erik verliet de school eind augustus 2020 Vanaf 1 september 2020 is GBS De Schakel in handen van Laurens Lindemans, omringd door een enthousiast schoolteam en een ondersteunend schoolbestuur.